Kupa e birrës së Njuton-it rishfaqet pas 350 vjetësh

Një gotë druri për birrë, që besohet se i përkiste Sër Isak Njutonit, do të vendoset në ekspozitë në Royal Society pasi historianët konfirmuan autenticitetin e saj. Kupa, e formuar si një fuçi e vogël, daton 350 vjet më parë, në kohën kur Njutoni studionte në Trinity College, në Kembrixh, ku e ndante atë me shokun e tij të dhomës dhe mikun e ngushtë, Xhon Uikins.

Njuton dhe Uikins, të dy studiues të përkushtuar, u lidhën nga zhgënjimi i tyre me shokët e tjerë të dhomës që nuk respektonin rregullat dhe vendosën të jetonin së bashku. Miqësia e tyre zgjati dy dekada dhe, kur Njutoni më në fund u largua nga Kembrixhi, ia la gotën Uikinsit. Familja e Uikinsit e ruajti atë si një kujtim të miqësisë së tyre, dhe të dhënat sugjerojnë se ajo mbeti me ta për breza me radhë.

LEXO EDHE:
Veshi i brendshëm zbulon se neandertalët mund të kenë përjetuar humbje të mëdha gjenetike

Historia e kupës u rindërtua nga historiani Stephen Snobelen i University of King’s College në Halifax, Nova Scotia. Kërkimet e tij filluan pasi një student përmendi se një profesor tjetër, Carmichael Wallace, zotëronte “kupën e birrës të Isak Njutonit.” Fillimisht skeptik, Snobelen hetoi dhe zbuloi një zinxhir të dokumentuar pronësie që shtrihej deri në kohën e Njutonit.

Referenca për gotën janë gjetur nëpër shekuj. Në vitin 1802, Xhejms Uikins shkroi në The Gentleman’s Magazine për posedimin nga familja e tij të një kupe dhuruar nga Njutoni. Një ekspozitë e vitit 1852 në Salisbury madje frymëzoi një poezi që lavdëronte “Kupën e Sir Isak Njutonit.” Kupa përfundimisht kaloi në duar të ndryshme para se të mbërrinte në Kanada.

Njutoni, i njohur për kontributet e tij revolucionare në fizikë dhe matematikë, nuk ishte një pijedashës i madh. Një puritan i devotshëm, ai me gjasë nuk do të kishte aprovuar që kupa e tij e birrës të trajtohej si një artefakt historik. “Mund të thuash se është një relikte e shenjtë laike,” vuri në dukje Snobelen, duke sugjeruar se Njutonit nuk do t’i kishte pëlqyer asnjë lloj idhujtarie.

Megjithatë, rëndësia historike e kupës mbetet e pamohueshme. Pas gati dy shekujsh jashtë vëmendjes së publikut, ajo tani do të shfaqet në Royal Society, një institucion që Njuton dikur drejtoi, duke shërbyer si një lidhje e prekshme me njeriun që ndryshoi shkencën përgjithmonë