“Buka më e vjetër në botë”, 8600 vjeçare, u zbulua në Turqi

Arkeologët në Turqi kanë zbuluar atë që besohet të jetë buka më e vjetër e njohur në botë, që daton 8600 vjet më parë, shkruan CNN.Zbulimi i jashtëzakonshëm u gjet në lokacionin arkeologjik Çatalhöyük, i vendosur në provincën jugore turke të Konias.

Mes rrënojave të shtëpive me tulla në një zonë të njohur si “Mekan 66”, studiuesit gjetën mbetjet e një strukture furre të shkatërruar kryesisht. Kjo furrë, e rrethuar nga mbetjet e grurit, elbit, farave të bizeles dhe një mbetje të veçantë sfungjerore në madhësinë e një palme, ka tërhequr vëmendjen e komunitetit arkeologjik.

Analizat e kryera nga ekspertët e Qendrës së Kërkimit dhe Aplikimit të Shkencës dhe Teknologjisë në Universitetin Necmettin Erbakan të Turqisë (BİTAM) zbuluan se mbetjet organike të gjetura pranë furrës ishin me të vërtetë bukë e lashtë, e paprekur nga zjarri dhe e lënë të fermentohej gjatë mijëvjeçarëve.

Sipas arkeologut Ali Umut Türkcan, udhëheqësi i Delegacionit të Gërmimeve dhe profesor i asociuar në Universitetin Anadolu, buka është një testament i praktikave të lashta të kuzhinës. Me një përshtypje të veçantë gishti në qendër, që tregon përgatitjen, mbijetesa e bukës me niseshtenë e saj të paprekur është e paprecedentë.

Ekzaminimi i mëtejshëm duke përdorur mikroskop elektronik skanues zbuloi hapësira ajrore brenda mostrës, duke e konfirmuar praninë e kokrrave të niseshtës dhe duke larguar çdo dyshim për origjinën e tij. Biologu Salih Kavak, pedagog në Universitetin e Gaziantepit, e vë theksin tek zbulimi i kimikateve me bazë bimore dhe treguesve të fermentimit, duke sugjeruar një proces të sofistikuar të prodhimit të bukës që përfshin një përzierje mielli dhe uji.

Ruajtja e furrës dhe vetë bukës u lehtësua nga një shtresë e hollë balte që mbulonte strukturën, siç shpjegoi Türkcan. Ky zbulim i jashtëzakonshëm i shtohet sixhadesë së pasur të zbulimeve në Çatalhöyük, një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s i njohur për njohuritë e tij në jetën bujqësore të banuar në fillim gjatë periudhës së neolitit.