Grupi i BEI-t do të përshpejtojë dhe thjeshtojë investimet e gjelbra, duke rritur konkurrencën evropiane, sigurinë energjetike dhe lidershipin teknologjik

Grupi i Bankës Evropiane të Investimeve (BEI) po ecën përpara me fazën e dytë të Udhërrëfyesit të tij pionier të Bankës për Klimën, duke mbetur financuesi kryesor i revolucionit të gjelbër industrial, i sigurisë energjetike dhe i prosperitetit të përbashkët. Bazuar në suksesin e jashtëzakonshëm të udhërrëfyesit që nga njoftimi i tij në vitin 2020, faza e dytë përcakton prioritetet e Grupit të BEI-t deri në fund të kësaj dekade, dhe po ashtu thjeshton rrënjësisht procedurat e tij për të përshpejtuar investimet e gjelbra.

Bordi i Drejtorëve të BEI-t ka miratuar fazën e dytë të udhërrëfyesit së bashku me udhëzimin për sektorin energjetik, duke konsoliduar pozicionin e Grupit si Banka e Klimës. Faza e dytë bazohet në tri shtylla kryesore:

Fokus më i madh në konkurrencë, siguri dhe çmime më të ulëta të energjisë për kompanitë dhe familjet, duke siguruar energji të pastër të përballueshme dhe të prodhuar në vend për bizneset dhe familjet, duke nxitur zgjidhje novatore dhe duke forcuar lidershipin teknologjik të Evropës.
Dyfishim të financimit për përshtatje në vlerën 30 miliardë euro midis viteve 2026 dhe 2030: Vendimi i Bordit këtë javë në Qipro – vendi me më pak ujë në Evropë – thekson rëndësinë e përshtatjes për sigurinë dhe prosperitetin kolektiv, duke theksuar gjithashtu përfitimet e tij të qarta ekonomike.
Thjeshtime rrënjësore: Eliminimi i kompetencave të direktivave, duke u mbështetur në vetëvlerësim dhe rregullat e raportet ekzistuese, referencat, standardet rregullatore dhe rregullat e palëve të tjera, dhe përdorimin e shtuar të kontrolluesve efikasë të gjelbër.

“Bazuar në suksesin e madh të udhërrëfyesit tonë të Bankës për Klimën, ne po dyfishojmë përpjekjet për tranzicionin e gjelbër, sepse është gjëja e duhur për të ardhmen tonë, dhe gjithashtu gjëja e zgjuar për ekonomitë tona”, tha presidentja e Grupit të BEI-t, Nadia Calviño. “Me revolucionin energjitik që ka arritur kulmin e tij, ne jemi në rrugën e duhur për konkurrencën dhe sigurinë e sotme, dhe planetin e nesërm.”

Konkurrencë, siguri dhe çmime më të ulëta të energjisë

Që nga njoftimi i udhërrëfyesit të Bankës për Klimën në vitin 2020, Grupi i BEI-t ka dhënë mbështetje prej 560 miliardë eurosh në investime të gjelbra – rreth 90% brenda Bashkimit Evropian (BE) – dhe është në rrugën e duhur për të përmbushur qëllimin e tij kryesor për të mbështetur të paktën 1 trilion euro në investime të gjelbra brenda kësaj dekade. Me fazën e dytë të udhërrëfyesit, Grupi i BEI-t riafirmon angazhimin e tij për të ndarë mbi gjysmën e financimit të tij vjetor në masa për klimën dhe qëndrueshmëri mjedisore.

Duke parë përpara, Grupi i BEI-t do të shtojë përpjekjet për të forcuar konkurrencën e Evropës, duke mbështetur teknologjinë e pastër, duke përforcuar zinxhirët e furnizimit, duke ndihmuar bizneset të ulin kostot e energjisë dhe duke përmirësuar sigurinë energjetike, me produkte të specializuara të tilla si financimi i dedikuar për kontratat e blerjes së energjisë. Grupi i BEI-t ka planifikuar një vlerë rekord financimi të ri prej 11 miliardë eurosh për rrjetet e energjisë vetëm këtë vit, duke mobilizuar tashmë 40% të investimeve totale të Evropës në këtë sektor në vitin 2024, me ambicie për ta rritur shifrën edhe më lart këtë vit.

Një nismë e re prej 17 miliardë eurosh do të ndihmojë 350,000 ndërmarrje të vogla dhe të mesme evropiane (NVM) të investojnë në kursimin e energjisë, ndërsa kundërgarancitë për prodhuesit e energjisë së erës dhe rrjeteve energjetike do të sigurojnë furnizim të qëndrueshëm energjie. Programi “TechEU”, nisma më e madhe për financimin e inovacionit në Evropë, synon të mobilizojë 250 miliardë euro deri në vitin 2027, me mbështetjen për novatorët e teknologjisë së pastër ndër prioritetet e saj kryesore.

Për të siguruar një tranzicion të drejtë të gjelbër, BEI po mbështet gjithashtu familjet me të ardhura të ulëta përmes kredive të përballueshme për rinovime dhe qiradhënies së aseteve të teknologjisë së pastër, siç janë automjetet dhe pompat e nxehtësisë, në partneritet me bankat vendase. Një paketë e re investimesh dhe këshillimi për klimën dhe gjininë do të rrisë zgjidhjet e ofruara me karbon të ulët dhe përshtatje klimatike për gratë, vajzat dhe grupet e ndryshme të popullsisë në të gjithë botën.

Dyfishimi i financimit për përshtatje në vlerën 30 miliardë euro

Investimi në përshtatje është thelbësor dhe ekonomikisht i zgjuar: ngjarjet ekstreme të motit në Evropë vetëm këtë verë shkaktuan të paktën 43 miliardë euro humbje ekonomike afatshkurtra, ndërsa çdo euro e shpenzuar për parandalim dhe përshtatje vlerësohet se do të kursejë midis pesë dhe shtatë euro në dëme dhe kosto rindërtimi në të ardhmen.

Grupi i BEI-t do të dyfishojë financimin e tij për përshtatjen ndaj klimës në vlerën 30 miliardë euro për periudhën 2026-2030, krahasuar me pesë vitet e mëparshme. Kjo mbështetje e zgjeruar do të përqendrohet në bujqësi, menaxhim të ciklit të ujit, kompani, qytete, rajone dhe komunitete të cenueshme, në bashkëpunim të ngushtë me Komisionin Evropian dhe partnerët kombëtarë, rajonalë dhe të sektorit privat. Për të ndihmuar klientët të përgatisin projektet, Grupi i BEI-t do të rrisë ndjeshëm asistencën teknike, duke përfshirë edhe popullatat më të cenueshme në botë, siç janë shtetet e vogla ishullore në zhvillim, vendet më pak të zhvilluara, komunitetet me të ardhura të ulëta, popujt indigjenë, gratë, emigrantët, të rinjtë dhe të moshuarit.

Thjeshtim rrënjësor

Grupi i BEI-t po thjeshton proceset e tij për të përshpejtuar aksesin në financimin e gjelbër dhe për të ulur barrën administrative, veçanërisht për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Duke shfrytëzuar standardet e raportimit të BE-së, siç është Direktiva për Raportimin e Qëndrueshmërisë së Korporatave (DRQK), dhe duke zgjeruar përdorimin e mjeteve digjitale si Green Checker (kontrolluesi i gjelbër), Grupi i BEI-t po përshpejton dhe po thjeshton aksesin në financim dhe po ul burokracinë për klientët e vet.

Kjo qasje forcon mbështetjen e Grupit të BEI-t për nismat e BE-së, siç janë Udhërrëfyesi për Konkurrencën dhe paketa e thjeshtimit “Omnibus”. Sipas fazës së dytë të planit, Grupi i BEI-t po thjeshton kërkesat e tij për kompanitë, veçanërisht ato që aksesojnë produktet e tij përmes bankave partnere, dhe po i përafron kërkesat e raportimit me standardet e qëndrueshmërisë së BE-së, siç është DRQK, me qëllim uljen më tej të detyrimeve për raportimin e klientëve.

Partneritete globale

Grupi i BEI-t po finalizon një udhëzim strategjik për operacionet e tij jashtë Bashkimit Evropian, i projektuar për të forcuar partneritetet fitimprurëse me qëllim nxitjen e tranzicionit global të gjelbër dhe krijimin e mundësive për pionierët e gjelbër evropianë.

Angazhimi i palëve të interesuara

Në përputhje me angazhimin e tij për hapje dhe transparencë, Grupi i BEI-t ftoi palë të interesuara të jashtme të kontribuojnë në zhvillimin e fazës së dytë të Udhërrëfyesit të Bankës për Klimën dhe Udhëzimit të Sektorit të Energjisë. Një takim në korrik 2025 shënoi mbi 160 regjistrime, duke treguar angazhim të fortë nga shoqëria civile, partnerët institucionalë dhe publiku i gjerë. Një takim pasues u organizua në shtator 2025. Palët e interesuara u inkurajuan gjithashtu të dorëzonin përshtypjet me shkrim, të cilat janë përpiluar në një raport të dedikuar.

Të dhëna bazë   

Banka Evropiane e Investimeve (BEI) është institucioni huadhënës afatgjatë i Bashkimit Evropian në pronësi të shteteve të tij anëtare. BEI financon investime në tetë prioritete thelbësore që mbështesin objektivat e politikave të BE-së: masat për klimën dhe mjedisin, digjitalizimin dhe novacionin teknologjik, sigurinë dhe mbrojtjen, kohezionin, bujqësinë dhe bioekonominë, infrastrukturën sociale, një Evropë më të fortë në një botë më paqësore dhe më të begatë, si dhe unionin e tregjeve të kapitalit.  

Grupi i BEI-t, i cili përfshin gjithashtu Fondin Evropian të Investimeve (FEI), nënshkroi financime të reja me vlerë rreth 89 miliardë EUR për mbi 900 projekte të nivelit të lartë në vitin 2024, duke rritur konkurrencën dhe sigurinë e Evropës.  

Përafërsisht gjysma e financimit të BEI-t janë brenda rajoneve të kohezionit të BE-së, ku të ardhurat për banor janë nën mesataren e BE-së, ndërsa pothuajse 60% e investimeve vjetore të Grupit të BEI-t mbështesin masat për klimën dhe qëndrueshmërinë mjedisore.

Foto me cilësi të lartë, të përditësuara të selisë së organizatës për përdorim mediatik ofrohen këtu.