Do të bëhet më e shtrenjtë blerja e automjeteve me standarde më të ulëta mjedisore

Taksa për mjetet motorike është një shumë e dy taksave, një për emetimin e dioksidit të karbonit për kilometër dhe një tjetër për vlerën e vetë mjetit. Nuk do të ketë ndryshime për automjetet shumë ekologjike, por ka një propozim për një rritje të ndjeshme të taksave për ato me emetim mbi 141 gram dioksid karboni për kilometër, shkruan PRESSonline.al

Taksa që do të paguhet për automjetet me emetim më të lartë të dioksidit të karbonit (CO2) do të rritet dhe qëllimi është i qartë – të shtrenjtohen ato dhe të blejmë automjete me karakteristika më të mira mjedisore. Për këtë do të ndryshohet Dekreti për mënyrën e llogaritjes së taksës për mjetet motorike dhe këto ditë pritet të zgjidhet një nga propozimet tashmë të shkruara për vlerat e reja. Propozimet nuk parashikojnë ndryshime në taksën e CO2 për automjetet që janë shumë miqësore me mjedisin, por parashikojnë një rritje të konsiderueshme për ato me emetime mbi 141 gram CO2 për kilometër.

Importuesit e automjeteve të vjetra thonë se kjo u mbyll derën për të punuar dhe qytetarët do ta kenë të vështirë “rinovimin” me një automjet të vjetër.

– Në kohën e koronës, e aq më tepër në kohën e inflacionit të lartë, njerëzit vendosnin gjithnjë e më pak të blinin një automjet, qoftë edhe të vjetër. Dhe ata që vijnë pyesin nëse ka ndonjë gjë për 2000 deri në 3000 euro dhe nuk ka më automjete të tilla. Diçka deri në 4000 euro është e vitit 2004, 2005 apo 2006. Gjithçka varet nga marka dhe gjendja e mjetit, por një automjet që është 10 vjeç e më pak nuk mund të gjendet për më pak se 6000 euro. Gjatë importimit të një automjeti paguhet taksë për mjetet motorike dhe tani ajo taksë do të jetë më e lartë për automjetet e vjetra. Kjo do të zvogëlojë më tej shitjet e automjeteve të përdorura. Dhe nëse marrim parasysh se në Maqedoni vlera mesatare e automjeteve është pothuajse 20 vjet, mendojmë se është më mirë të sigurohet rinovim edhe me automjete më pak të vjetra, dhe ato do të jenë më miqësore me mjedisin dhe më të sigurta – shpjegoi një importues i automjeteve të vjetra për “Sloboden Peçat”, përcjell PRESSonline.al

Eksportuesit e automjeteve thonë se kjo “taksë mjedisore” nuk është gjë e vogël. Për shembull, për naftën që llogaritet të jetë në grupin me emetim 150 gram dioksid karboni për kilometër prej 150 gramësh, tani duhet të paguhen 600 euro, të cilat natyrisht do t’i kalojnë blerësit të mjetit. Me koeficientët e rinj, kjo shumë do të bëhet më e lartë.

Nga 1 janari 2020 filloi të zbatohet Ligji për Tatimin e Mjeteve Motorike, me të cilin kjo taksë zëvendësoi akcizën për mjetet motorike të pasagjerëve. Kjo taksë është një shumë e dy taksave – njëra është një taksë mbi vlerën e automjetit dhe tjetra është një taksë për emetimin e dioksidit të karbonit. Tarifa e parë fitohet duke shumëzuar vlerën e automjetit me një përqindje të caktuar dhe është më e lartë varësisht sa I shtrenjtë është automjeti. Për taksën tjetër, për emetimin e gazrave të shkarkimit, ka koeficientë që rriten me rritjen e ndotjes. Si përqindjet, ashtu edhe koeficientët përcaktohen në Dekretin për mënyrën e llogaritjes së taksës për mjetet motorike, e cila do të ndryshojë. Taksa e mjetit motorik paguhet nga importuesi i mjetit të vjetë, informon PRESSonline.al

Normat e taksës së karbonit kanë ndryshuar tashmë dy herë, një herë në 1 janar 2021 dhe përsëri në 1 janar 2022 – dhe tani shuma e tyre është 50 për qind më e lartë se kur tarifa u prezantua për herë të parë në vitin 2020.

Legjislacioni përshkruan saktësisht se si të përcaktohet se sa gramë dioksid karboni emetohen për kilometër dhe është në përputhje me standardet evropiane.

Edhe pse rregulloret e emetimeve datojnë që nga viti 1970, standardi i parë në mbarë BE-në – i njohur si ‘Euro 1’ – nuk u prezantua deri në vitin 1992, kur konvertuesit katalitik u bënë të detyrueshëm për makinat e reja, duke standardizuar efektivisht injektimin e karburantit.

Që atëherë, ka pasur një sërë standardesh Euro emetimi, deri në ‘Euro 6’ më të fundit. Rregulloret, të cilat janë krijuar për t’u bërë më të rrepta me kalimin e kohës, përcaktojnë kufijtë e pranueshëm për emetimet e shkarkimeve të automjeteve të reja të lehta, të shitura në vendet anëtare të BE-së dhe ZEE (Zonës Ekonomike Evropiane). Brenda Bashkimit Evropian, vlerësohet se transporti kontribuon me 20 për qind të emetimeve të CO2 dhe po shpallet një standard i ri “Euro 7”, i cili duhet të prezantohet në vitin 2025.
Statistikat e Drejtorisë doganore të Maqedonisë tregojnë se deri në fund të gushtit janë importuar gjithsej 28.802 vetura, prej të cilave 19.880 janë të përdorura.

A do të rritet edhe taksa për automjetet më të shtrenjta?

Jozyrtarisht ka edhe propozim për rritjen e taksës për automjetet më të shtrenjta që paguhet kur automjetet importohen. Sipas Dekretit aktual për mënyrën e përllogaritjes së taksës për mjetet motorike, për një automjet me vlerë deri në 10 mijë euro nuk ka fare taksë mbi vlerën dhe ka vetëm taksë që ka të bëjë me standardet mjedisore. Më pas, tarifat variojnë nga 1 për qind për një vlerë automjeti nga 10,000 deri në 12,000 euro, deri në 20 për qind për ato mbi 50,000 euro.