Lëvizjet politike dhe ideoligjitë të veqanta në Kosovë

Mr.Ali Hertica

Partitë politike janë shoqata të personave fizikë që marrin pjesë në zgjedhje dhe synojnë të ndikojnë në politika në bazë të statuteve dhe programit të tyre.Politikanët dhe partitë politike përfaqësojnë një ideologji të veçantë. Pas zgjedhjeve, partitë përpiqen t’i përkthejnë zgjidhjet e përfshira në manifestin e tyre në masa konkrete nëpërmjet anëtarëve të zgjedhur të parlamentit dhe, potencialisht, nëpërmjet pjesëmarrjes në qeveri. Në parlament, anëtarët e zgjedhur të një partie politike normalisht bashkohen në një grup parlamentar, që mban të njëjtin emër si partia politike.
Ata frymëzohen nga një ideologji ose besim i veçantë dhe mbështeten në një grup koherent idesh, pikëpamjesh dhe aspiratash në lidhje me organizimin e shoqërisë. Brenda këtij grupi mund të dallohen lëvizje të ndryshme. Këto lëvizje të ndryshme kanë pikëpamje thelbësisht të ndryshme mbi pozicionin dhe detyrat e qeverisë dhe marrëdhënien midis qeverisë dhe qytetarëve.Lëvizjet politike nuk përkojnë domosdoshmërisht me partitë politike. Disa lëvizje përfaqësohen nga parti të shumta konsiderohen parti liberale. Për më tepër, elementët e lëvizjeve të ndryshme shpesh pasqyrohen në vizionet e partive. Shfaqja e lëvizjeve të reja është rezultat i zhvillimeve më të gjera shoqërore dhe shpesh i paraprin shfaqjes së partive të reja, për shembull, u themelua pasi një farë kohe kishte avokuar për emancipimin e punëtorëve.
Lëvizjet dominuese në politikën holandeze kanë ndryshuar ndjeshëm që nga shekulli i nëntëmbëdhjetë. Në atë shekull, parlamenti dominohej nga liberalët dhe konservatorët. Në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë, demokracia sociale dhe lëvizjet fetare gradualisht e përvetësuan këtë qëndrim. Që nga vitet 1980, ka dalë neoliberalizmi dhe më vonë neonacionalizmi.Kur zgjidhet një qeveri me shumicë, nevojiten katër ose ndoshta pesë parti për të formuar një koalicion – me të gjitha pasojat për formimin dhe bashkëpunimin brenda kabinetit.
Në të gjithë Evropën, sistemet ekzistuese partiake janë nën presion për shkak të ndryshimit të sjelljes së votimit. Votuesit po i braktisin masivisht partitë e konsoliduara për partitë e gjelbra, populiste radikale të krahut të djathtë dhe populiste sociale. Kjo jo vetëm që çon në rezultate të papritura zgjedhore, me partitë e reja që fitojnë mbështetje të konsiderueshme në kurriz të partive të konsoliduara, por gjithashtu, dhe mbi të gjitha, në formimin e koalicioneve më komplekse.Është e rëndësishme të merren në konsideratë fenomenet e fragmentimit dhe paqëndrueshmërisë përpara zgjedhjeve të ardhshme, për të siguruar që kabineti i ardhshëm të mund të veprojë sa më vendosmërisht dhe në mënyrë të përgjegjshme të jetë e mundur. Kjo përfshin shqyrtimin serioz të konceptit të pazakontë të qeverisë së pakicës në Holandë dhe punën me marrëveshjet zgjedhore.Këshilli për Administratën Publike ka shkruar një raport mbi këtë temë, të titulluar “Fragmentimi Politik”. Raporti ofron një shqyrtim të plotë të fragmentimit politik dhe shkaqeve të tij themelore. Me këtë raport, Këshilli për Administratën Publike synon të eliminojë supozimet e gabuara në lidhje me fenomenin e fragmentimit politik dhe kështu të kontribuojë në debatin shoqëror.Një parti politike është një organizatë njerëzish që ndajnë të njëjtat ide për qeverisjen e vendit. Ata i shprehin këto ide në Senat dhe Dhomën e Përfaqësuesve, si dhe në provinca dhe bashki. Partitë politike emërojnë kandidatë për zgjedhje, zhvillojnë manifeste zgjedhore që përshkruajnë planet për vendin dhe dalin në rrugë me anëtarët e tyre (dhe përpiqen të jenë sa më aktivë të jetë e mundur në internet dhe në televizion) për të bërë të qarta qëndrimet e tyre. Në parim, kushdo mund t’i bashkohet një partie politike.Partitë politike duket se kanë ekzistuar përgjithmonë dhe kudo. Dhe në shumë vende përreth, ekzistojnë të njëjtat parti si këtu. Pse ekzistojnë partitë politike dhe si krijohen partitë dhe në çfarë rrethanash ato vazhdojnë të ekzistojnë,Pse ekzistojnë parti të ngjashme në shumë vende fqinje? Pse partitë humbasin kur marrin pjesë në qeveri? Dhe pse ne në Kosovë kemi gjithmonë koalicione me shumë parti, ndërsa shumë vende të tjera nuk kanë, me vetëm një parti në qeverisje, A është kjo ende demokratike? Dhe a është demokratike nëse partitë fitojnë zgjedhjet, por nuk qeverisin.Do të diskutojmë historinë dhe rolin e partive politike në shoqërinë e sotme në një mënyrë të kuptueshme.