OKB:-ja: Operacionet izraelite e kanë çuar ekonominë palestineze në “tkurrjen më të keqe” të regjistruar ndonjëherë
Një raport i ri nga Departamenti i Tregtisë dhe Zhvillimit i OKB-së (UNCTAD) paralajmëroi se operacionet e zgjatura ushtarake izraelite dhe kufizimet afatgjata e kanë shtyrë ekonominë e Territorit të Pushtuar Palestinez në “tkurrjen e saj më të rëndë ekonomike” të regjistruar ndonjëherë, duke zhdukur dekada të tëra të arritjeve në zhvillim, transmeton Anadolu.
Raporti zbuloi se dy vjet operacione dhe kufizime ushtarake izraelite kanë “shkaktuar një kolaps të paparë në të gjithë ekonominë palestineze”. UNCTAD tha se kjo rënie po zhvillohet në një sfond të brishtësisë së rrënjosur, me pasoja të rënda sociale dhe mjedisore.
Sipas gjetjeve, dëmet e mëdha në infrastrukturë, asetet prodhuese dhe shërbimet publike kanë përmbysur dekada të tëra të progresit socioekonomik. Kriza e përgjithshme ekonomike renditet ndër “10 më të këqijat në nivel global që nga viti 1960”, ndërsa situata në Gaza konsiderohet si “kriza më e rëndë ekonomike e regjistruar ndonjëherë”.
UNCTAD tha se rënia e të ardhurave dhe mbajtja e transfertave fiskale nga qeveria izraelite kanë kufizuar ndjeshëm aftësinë e qeverisë palestineze për të mirëmbajtur shërbimet thelbësore. Kjo vjen në një moment kur “nevojiten shpenzime masive për të rindërtuar infrastrukturën e shkatërruar dhe për të adresuar krizat mjedisore dhe socioekonomike që po përkeqësohen”.
– Rimëkëmbja e Gazës mund të zgjasë dekada edhe me ndihmë të konsiderueshme
Për gati dy dekada, 2.3 milionë banorët e Gazës kanë jetuar nën kufizime të ashpra në lëvizje, tregti dhe qasje në burime. Operacionet e përsëritura ushtarake izraelite dhe kufizimet në mallra dhe inpute prodhuese kanë çmontuar bazën ekonomike të enklavës.
PBB-ja e Gazës ra me 83 për qind në vitin 2024 krahasuar me vitin 2023, duke shënuar një rënie prej 87 për qind gjatë dy viteve në 362 milionë dollarë. PBB-ja për frymë ra në 161 dollarë, “ndër më të ulëtat në nivel global”. UNCTAD paralajmëron se ndërprerjet në arsim, kujdes shëndetësor dhe shërbime bazë do të kenë efekte afatgjata në kapitalin njerëzor.
Rimëkëmbja, edhe me ndihmë të konsiderueshme, mund të zgjasë dekada. Raporti theksoi se “për të mundësuar çdo rimëkëmbje kuptimplotë… bashkësia ndërkombëtare duhet të sigurojë qëndrueshmërinë e armëpushimit të arritur në tetor 2025”, duke theksuar njëkohësisht se ndihma humanitare “nuk mund të presë”.
Raporti detajoi se si zgjerimi i vendbanimeve dhe kufizimet e lëvizjes vazhdojnë të fragmentojnë Bregun Perëndimor, duke prekur mbi 3.3 milionë njerëz. Kufizimet e intensifikuara që nga fundi i vitit 2023 çuan në një tkurrje prej 17 për qind të PBB-së dhe një rënie prej 18.8 për qind të PBB-së për frymë, duke shënuar “rënien më të rëndë ekonomike të regjistruar ndonjëherë” të territorit.
UNCTAD paralajmëroi se presionet fiskale janë përshkallëzuar ndjeshëm për shkak të të ardhurave të mbajtura, rënies së mbështetjes së donatorëve dhe ekonomisë së tkurrur. Midis janarit 2019 dhe prillit 2025, zbritjet dhe transferimet e mbajtura arritën në total 1.76 miliardë dollarë, ose 12.8 për qind të PBB-së së vitit 2024.