Shqipëria po shqyrton zëvendësimin e ministrave të korruptuar të qeverisë me inteligjencë artificiale
Rama beson se inteligjenca artificiale mund të jetë një mjet kyç në luftën kundër korrupsionit dhe në rritjen e transparencës.
Në një epokë kur teknologjia po e riformëson botën, qeveritë kombëtare po eksperimentojnë gjithnjë e më shumë me potencialin e saj.
Shembulli më i fundit vjen nga Shqipëria, ku po shqyrtohet një ide revolucionare – përdorimi i inteligjencës artificiale për të zëvendësuar zyrtarët e korruptuar të qeverisë.
Kjo nuk është hera e parë që një vend ka eksperimentuar me teknologjinë. El Salvadori është përpjekur ta prezantojë bitcoin-in si mjet ligjor pagese gjatë viteve të fundit, por kjo ka dështuar, ndërsa në Shtetet e Bashkuara, një projekt infrastrukture inteligjence artificiale prej 500 miliardë dollarësh ka qenë i pezulluar për gjashtë muaj.
Në Shqipëri, një vend me 2.7 milionë banorë, kryeministri Edi Rama ka propozuar që modelet e inteligjencës artificiale si ChatGPT të marrin rolet e ministrave.
Rama beson se inteligjenca artificiale mund të jetë një mjet kyç në luftën kundër korrupsionit dhe në rritjen e transparencës.
Në një konferencë për shtyp, ai përshkroi një vizion të guximshëm:
“Një ditë, mund të kemi edhe një ministri të drejtuar tërësisht nga inteligjenca artificiale. Në këtë mënyrë, nuk do të ketë nepotizëm apo konflikte interesi.”
Edhe pse pjesa më e madhe e idesë është ende teorike, Rama shtoi se votuesit mund të zgjedhin hipotetikisht një algoritëm të inteligjencës artificiale për këshillin e ministrave, duke e bërë Shqipërinë “vendin e parë që ka një qeveri të tërë me ministra të inteligjencës artificiale dhe një kryeministër”.
Pikëpamjen e tij e ndan edhe Ben Blushi, ish-Ministri i Pushtetit Vendor i Shqipërisë, i cili i tha Politico-s se beson që “inteligjenca artificiale do të ishte më e mirë në drejtimin e shoqërive sesa ne, sepse nuk do të bëjë gabime, nuk ka nevojë për rrogë, nuk mund të korruptohet dhe nuk ndalet kurrë së punuari”.
Shqipëria ka gjithashtu një lidhje unike me botën e inteligjencës artificiale. Sipërmarrësja shqiptaro-amerikane Mira Murati, e cila shërbeu si Drejtore e Teknologjisë së Informacionit nga viti 2018 deri në vitin 2025, ndihmoi në transformimin e OpenAI në një gjigant teknologjik. Murati kohët e fundit u largua nga kompania për të themeluar startup-in e saj, Thinking Machines Lab, me vlerë 2 miliardë dollarë.
Megjithatë, mbetet pyetja nëse suksesi i biznesit të një personi mund t’i zgjidhë problemet e thella të korrupsionit në Shqipëri. Ashtu si shumë vende të Ballkanit, Shqipëria është përballur me pasojat e vështira të tranzicionit të shpejtë nga një ekonomi e planifikuar në mënyrë të centralizuar në një sistem të tregut të lirë.
Edhe pse qytetarët votuan për të mbajtur Partinë e Punëtorëve në pushtet në zgjedhjet e vitit 1991, qeveria shpejt u dorëzua para protestave pro-perëndimore dhe ndërmori reforma drastike. Këto përfshinin një normë të sheshtë tatimore prej 15 përqind mbi korporatat, shitjen e ndërmarrjeve publike dhe shkurtime të përfitimeve sociale, të cilat krijuan terren pjellor për krimin e organizuar dhe korrupsionin që ka zgjatur për më shumë se tre dekada.
Një qeveri e udhëhequr nga inteligjenca artificiale nuk ka gjasa t’i zgjidhë të gjith
gjitha këto probleme, por argumentohet se ndoshta nuk mund t’i përkeqësojë gjërat.