Kalimi në dritën e kuqe, përveç gjobës prej 300 euro, në të ardhmen do të ndëshkohet edhe me heqjen e lejes së vozitjes për të paktën 3 muaj. Me këtë, Maqedonia do të jetë një nga vendet europiane me dënimet më të rënda për këtë shkelje.
Norvegjia ka dënimet më të rënda në Europë për kalimin në dritën e kuqe, me një gjobë minimale prej 756 euro. Në Gjermani, ndëshkimi fillon nga 90 euro, por mund të arrijë deri në 360 euro, në varësi të pasojave. Këto janë disa nga dënimet më të rënda në Europë për këtë shkelje të trafikut:
Heqja e lejes së vozitjes dhe përsëritja e provimit të vozitjes
Ndryshimet në Ligjin për shkeljet dhe sigurinë në trafik, të cilat pritet të hyjnë në fuqi nga fillimi i vitit të ardhshëm, parashikojnë përshpejtimin e procesit të heqjes së lejes së vozitjes, si dhe rregulla të tjera të rrepta. Kështu, pas vendosjes së një dënimi të formës së prerë për heqjen e lejes së vozitjes, gjykata do të ketë obligimin që brenda dy javësh të informojë policinë se personi i dënuar ka marrë ndalimin për drejtimin e mjetit. Ministria e Brendshme do të informojë për këtë me mesazh tekstual në telefonin mobil ose në adresën elektronike, duke njoftuar se, nga dita e dërgimit të njoftimit, do të fillojë periudha e ndalimit të drejtimit të mjetit.
Nëse brenda 4 vjetëve, leja e vozitjes është hequr dy herë, do të kërkohet përsëritja e provimit të vozitjes.
Në shumicën e vendeve europiane, përsëritja e provimit të vozitjes pas heqjes së lejes është e detyrueshme në rastet e shkeljeve të rënda ose të përsëritura.
Në Gjermani, për shembull, pas heqjes së lejes së vozitjes për shkelje të rënda, siç janë drejtimi i mjetit nën ndikimin e alkoolit ose drogës, ose grumbullimi i 8 pikëve të dënimit, vozitësi duhet të kalojë një vlerësim mjeko-psikologjik, i njohur si “provimi për idiotët”. Ky proces përfshin intervista psikologjike, teste reagimi dhe, në disa raste, dëshmi për abstinencë nga alkooli ose droga. Vetëm pas kalimit të suksesshëm të vlerësimit, vozitësi mund të aplikojë për një leje të re. Në disa raste, mund të jetë e nevojshme të kaloni edhe provimin teorik dhe praktik të vozitjes. Ky proces mund të kushtojë deri në 2500 euro.
Në Francë, nëse vozitësi humb të gjithë 12 pikët e dënimit në lejen e tij, ajo bëhet e pavlefshme. Për ta rifituar, ai duhet të kalojë një kontroll mjeko-psikologjik, si dhe të përsërisë provimin teorik. Nëse leja është hequr gjatë periudhës provuese, ose është hequr përsëri brenda 5 vjetëve, vozitësi duhet të kalojë edhe provimin teorik dhe praktik. Pas rikthimit të lejes, vozitësi hyn përsëri në periudhën provuese me 6 pikë.
Buzëqeshni, bëni foto dhe – paguani gjobë
Ligji do të rregullojë gjithashtu ndëshkimet me kamera. Vozitësit që kryejnë shkelje të trafikut do të marrin një lidhje elektronike me një foto dhe një fatura për pagesën. Pamjet do të ruhen për 6 muaj, përveç rasteve kur shërbejnë si prova në një proces gjyqësor ose për shkelje.
Në shumë shtete europiane janë duke u futur kamera automatike për monitorimin e shkeljeve, si kalimi në dritën e kuqe, tejkalimi i shpejtësisë, kthimi i gabuar dhe përdorimi i telefonave celularë. Këto sisteme funksionojnë 24/7 dhe janë të lidhura me bazat kombëtare të të dhënave, çka mundëson identifikimin e shpejtë të shkelësve dhe dërgimin e automatik të gjobave përmes postës ose platformave dixhitale.
Për shembull, në Holandë dhe Francë, gjobat të cilat janë vendosur përmes kamerave kanë të njëjtin efekt si ato të vendosura nga policia dhe nuk ka mundësi paralajmërimi. Në Irlandë, nga viti 2024 është futur një sistem i ri me kamera automatike të semaforëve, ku gjobat për kalimin në dritën e kuqe dhe mosrespektimin e kalimeve për këmbësorë dërgohen në adresën e shtëpisë, dhe ky sistem është dëshmuar si efektiv në reduktimin e shkeljeve.
Në Gjermani, Austri dhe Norvegji, këto kamera janë pjesë e strategjisë kombëtare për “vizionin zero”, që ka si qëllim eliminimin e aksidenteve fatale në rrugë. Përveç kamerave fikse, përdoren edhe kamera mobile dhe drone. Kamerat shpesh lidhen me sisteme për pikët e dënimit, dhe një shkelje e regjistruar mund të nënkuptojë humbjen e pikëve ose madje edhe pezullimin e lejes së vozitjes.
Këmbësorët, motoristët dhe biçiklistët – harrojeni përdorimin e kufjeve!
Në të ardhmen, në Maqedoninë e Veriut, do të ndëshkohen gjithashtu vozitësit e motorëve, biçikletave dhe trotineteve që përdorin kufje, orë inteligjente ose telefon celular. Gjobat do të jenë 50 euro. Për të njëjtin shkelje, por me 40 euro, do të ndëshkohen edhe këmbësorët.
“Këmbësori është i detyruar, kur kalon përmes kalimores dhe pistës për biçikleta ose shiritit të këmbësorëve, të ecë dhe kalojë me kujdes, pa përdorur pajisje elektronike si kufje në të dy veshët, telefon celular, tablet, orë inteligjente ose çdo lloj pajisje tjetër elektronike, me të cilën do të zvogëlohej vëmendja e tij gjatë kalimit të rrugës dhe pistës për biçikleta”, thuhet në ligj.
Në Spanjë, dëgjoni muzikë me kufje ndërsa vozisni biçikletë ose trotinet elektrike është ndaluar dhe ndëshkohet me 200 euro. Në Francë, dënimi për vozitjen e biçikletës me kufje mund të arrijë deri në 400 euro.
Në Poloni, këmbësorët që përdorin telefon celular gjatë kalimit të rrugës ndëshkohen me 300 zloti (rreth 72 dollarë). Në Kosovë, nga prilli i vitit 2024, këmbësorët që përdorin telefon celular ose kufje ndërsa kalojnë rrugën ndëshkohen me 50 euro. Në Lituani, dënimi për këtë shkelje është deri në 40 euro.
Në Itali, është e lejuar të përdorni kufje në një vesh, ndërsa tjetri duhet të jetë i lirë. Dënimi për shkeljen e këtij rregulli është 160 euro. Në Kroaci, është e lejuar të mbani kufje në një vesh, por jo në të dy.