Situata Politike pas Zgjedhjeve në Kosovë
Pas zgjedhjeve të fundit parlamentare, skena politike në Kosovë është përballur me një sfidë të re: formimin e një qeverie të qëndrueshme. Lëvizja Vetëvendosje (LVV), e udhëhequr nga Albin Kurti, ka siguruar 42% të votave dhe 48 nga 120 deputetë, duke mbetur larg shumicës së nevojshme për të qeverisur e vetme.
Në anën tjetër, Partia Demokratike e Kosovës (PDK) dhe Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK), me përkatësisht 22% dhe 18% të votave, nuk kanë arritur të krijojnë një bllok të qartë opozitar. Aleanca për Ardhmërimin e Kosovës (AAK) dhe Nisma Socialdemokrate kanë fituar mandate të kufizuara, por të mjaftueshme për të ndikuar në krijimin e një shumice parlamentare.
Në këtë kontekst, çështja kyçe mbetet nëse LVV do të arrijë të formojë qeverinë përmes një koalicioni ose do të mbetet peng i një situate të paqëndrueshme politike.
Formimi i qeverisë dhe koalicioni i mundshëm me Nismën
Aktualisht, LVV ka dy opsione kryesore për të siguruar një shumicë qeverisëse:
Bashkëpunimi me një parti opozitare – Një skenar i tillë do të kërkonte negociata të gjata dhe kompromise të mëdha.
Marrja e mbështetjes nga deputetë të pavarur ose parti më të vogla, si Nisma Socialdemokrate – Kjo mund të ndihmojë në sigurimin e një shumice të thjeshtë, por do të sillte implikime politike.
Koalicioni i mundshëm me Nismën Socialdemokrate po diskutohet si një zgjidhje pragmatike, duke marrë parasysh se kjo parti ka qenë pjesë e qeverive të mëparshme dhe ka një strukturë politike që mund të sigurojë stabilitet afatshkurtër. Sipas analistit Qani Shabani, një bashkëpunim i tillë mund të shihet si një kompromis i detyruar nga rrethanat, por që rrezikon të lëkundë besimin e votuesve të LVV-së, të cilët e kanë mbështetur këtë lëvizje për shkak të qasjes së saj anti-establishment.
Megjithatë, Nisma mund të kërkojë pozita kyçe në qeveri, siç janë ministritë e rëndësishme, gjë që mund të ndikojë në mënyrën se si LVV do të zbatojë programin e saj qeverisës. Për më tepër, një marrëveshje e tillë mund të shihet si një devijim nga parimet e LVV-së, e cila ka qenë kritike ndaj elitave të vjetra politike.
A hapet “Kutia e Pandorës”?
Nëse LVV pranon një marrëveshje me Nismën, kjo mund të krijojë tensione të brendshme brenda Vetëvendosjes, sidomos nëse kompromiset për poste ministrore ose politika të rëndësishme nuk përputhen me premtimet e bëra gjatë fushatës.
Shabani vlerëson se një marrëveshje e tillë, nëse nuk menaxhohet me kujdes, mund të sjellë pasoja të paparashikuara dhe të krijojë një klimë të brishtë politike. Nëse marrëveshja LVV-Nisma nuk arrin të krijojë një shumicë të fortë dhe të qëndrueshme, atëherë “Kutia e Pandorës” mund të hapet, duke sjellë pasiguri politike dhe krizë qeveritare në të ardhmen.
Një tjetër shqetësim është se Nisma ka treguar pragmatizëm politik në të kaluarën, duke bërë marrëveshje me qeveritë e mëparshme për të siguruar pozita kyçe. Nëse kjo përsëritet edhe në këtë rast, LVV mund të përballet me një situatë ku stabiliteti i qeverisë do të varet nga disa deputetë, të cilët në çdo moment mund të tërhiqen ose të kërkojnë më shumë favore politike. A do të mbijetojë qeveria e re?
Koalicioni LVV-Nisma mbetet një opsion i mundshëm, por jo i garantuar.
Nëse LVV nuk arrin një marrëveshje të qartë dhe të qëndrueshme, atëherë rreziku i krizës politike mbetet i lartë.
Ai paralajmëron se ky moment kërkon kujdes strategjik, pasi çdo vendim mund të ketë pasoja afatgjata për qeverisjen dhe stabilitetin politik të vendit.
Nëse ky koalicion dështon, atëherë zgjedhjet e parakohshme mbeten një skenar i pashmangshëm.