Alarmohet Australia – rusët duan bazën e rëndësishme në kufi të saj?

Një raport i industrisë së mbrojtjes që pretendon se Rusia ka kërkuar një bazë të përhershme për aeroplanët e saj ushtarakë në Papuan e largët indoneziane, praktikisht në portën veriore të Australisë, ka shkaktuar bujë në Canberra.

Por në Indonezi sensacioni i vërtetë ishte kaosi që ka shkaktuar lajmi në mes të një fushate elektorale australiane.

Ekspertët e politikës së jashtme dhe sigurisë janë shumë skeptikë se Xhakarta do ta pranonte ndonjëherë një kërkesë të tillë ruse.

Për më tepër, përpjekje të tilla nuk janë asgjë e re.

Bëhet e ditur se Moska është përpjekur të sigurojë akses të përhershëm në aeroportin Biak në Papua për gati gjysmë shekulli, por nuk ia ka dalë kurrë.

Indonezia respekton rreptësisht parimin e mos-angazhimit në politikën e saj.

Asnjë fuqi e huaj nuk ka bazë ushtarake apo akses të përhershëm në objektet ushtarake në territorin e saj dhe një pozicion i tillë garantohet nga kushtetuta e vendit.

“Mundësia që Indonezia të pranojë kërkesën ruse është shumë e ulët, pothuajse zero”, tha Rahman Yaacob, ekspert i mbrojtjes në Institutin Lowy.

“Politika e jashtme indoneziane bazohet në mos-angazhim.”

Gatra Priyandita e Institutit Australian të Politikave Strategjike është dakord: “Çdo miratim i një baze ushtarake për një fuqi të huaj do të ishte në kundërshtim me parimet themelore të politikës indoneziane.”

Pse Biak?

Megjithatë, ideja e një pranie ushtarake ruse në Biak po tërheq vëmendjen.

Indonezia, një arkipelag i madh, lidh strategjikisht Azinë Juglindore dhe Paqësorin, dhe baza ajrore Biak është vetëm 1300 kilometra larg Darvinit, ku ndodhet një bazë e rëndësishme ushtarake amerikane.

Këtë javë, Rusia vazhdoi presionin e saj diplomatik, shkruan the Guardian.

Presidenti Prabowo Subianto priti në Xhakartë zëvendëskryeministrin e parë rus Denis Manturov, me të cilin diskutoi tregtinë e lirë dhe festimin e 75 vjetorit të marrëdhënieve diplomatike.

Matthew Sussex, analist në Universitetin Kombëtar Australian, thekson se Putini dëshiron ta pozicionojë Rusinë si një “fuqi euro-paqësore”.

“Për Rusinë, një bazë në Biak do të nënkuptonte një bastion strategjik për aktivitetet e inteligjencës, kryesisht kundër bazave amerikane si Guam, dhe më pas drejt vendndodhjeve të rëndësishme në Territorin Verior të Australisë dhe Oqeanin Indian”, tha Sussex.

Afërsia e Biak me Filipinet, një aleat i ngushtë i SHBA-së, rrit më tej rëndësinë gjeostrategjike.

Një arsye tjetër për interesin rus mund të jetë projekti hapësinor i ardhshëm.

“Indonezia planifikon të ndërtojë një qendër lëshimi në hapësirë ​​në Biak dhe Rusia dëshiron të marrë pjesë në projekt”, tha Yaacob.

Baza ajrore aktualisht është e pajisur në mënyrë modeste, por mund të përdoret për lëshimin e satelitëve në orbitë të ulët dhe zbulimin afatgjatë nga dronët.

“Negociatat janë shumë të ngadalta. Indonezia ndoshta po përdor taktika vonuese për të shmangur një refuzim të plotë”, shpjegon Yaacob.

Ndryshimet në rendin global

Raportohet se vitin e kaluar, Indonezia dhe Rusia zhvilluan stërvitjet e tyre të para të përbashkëta detare dhe presidenti Prabowo vizitoi Moskën në tetor.

Në shkurt, Sergej Shoigu, sekretari i Këshillit të Sigurimit të Rusisë, vizitoi Xhakartën me qëllim të thellimit të bashkëpunimit në mbrojtje.

Ndërkohë, Indonezia iu bashkua grupit BRICS, në të cilin Rusia është një nga themeluesit.

Tregtia midis dy vendeve është rritur me 80% gjatë pesë viteve të fundit, duke arritur në 4.3 miliardë dollarë në vitin 2024.

Megjithatë, vendi i katërt më i populluar në botë dhe ekonomia më e madhe e rajonit është larg të qenit “satelit” rus.

Disa besojnë se Rusia mund të nxirrte vetëm koncesione të kufizuara, siç është përdorimi i përkohshëm i Biak, të cilit iu dha vetëm për disa ditë në vitin 2017.

Në një kohë kur Prabowo po përballet me sfida të brendshme, një ekonomi të dobët dhe kritika për ligjin e ri ushtarak, çdo koncesion ndaj Moskës do të ishte politikisht i rrezikshëm.

Nëse do të miratohej një bazë e përhershme, do të ishte një precedent historik.

Por pyetja mbetet: pse Putini po përpiqet ta arrijë këtë qëllim tani?

“Unë mendoj se është një provë, për të parë se sa larg është e gatshme të shkojë Xhakarta”, tha Sussex.

Strategji e gjerë e Rusisë

Ndryshem Indonezia nuk është objektivi i vetëm i ambicieve ruse në rajon.

Midis 2004 dhe 2023, Rusia ishte eksportuesi më i madh i armëve në Azinë Juglindore, duke përbërë një të katërtën e vlerës totale të tregut.

Edhe pse kjo pjesë tani është më e vogël, Rusia, e cila drejton një ekonomi luftarake, do të kërkojë tregje të reja nëse konflikti në Ukrainë përfundon.

“Fabrikat që aktualisht prodhojnë armë do ta kenë të vështirë të kalojnë në prodhimin e makinave larëse”, tha Sussex.

“Vendet aziatike, me shumë para dhe sfida të mëdha sigurie, do të jenë tregje logjike.”

Në Myanmarin e shkatërruar nga lufta civile, Rusia është një partner kyç i juntës, pasi së fundmi i ka dhuruar gjashtë elefantë Moskës në të njëjtën kohë me mbërritjen e aeroplanëve të rinj luftarakë rusë.

Rusia dhe Myanmari nënshkruan gjithashtu një marrëveshje për ndërtimin e një termocentrali të vogël bërthamor, duke vazhduar modelin me të cilin Moska ka ndërtuar tashmë varësi afatgjata, për shembull në Turqi dhe Afrikë.

“Është një taktikë e vjetër ruse”, tha Sam Cranny-Evans, redaktor i British Caliber Defence.

“Kjo është mënyra se si Rusia ndërton lidhje dhe varësi afatgjata.”