Shkencëtarët studiojnë qentë në Çernobil për të zbuluar mutacionet
37 vite pas aksidentit në Çernobil, zona e ndotur nga rrezatimi është vizituar vetëm nga shkencëtarë, teknikë dhe qen. Këta të fundit, të lindur dhe të rritur brenda dhe përreth objektit të mbyllur, enden mes ndërtesave të rrënuara dhe të braktisura, kanë arritur të gjejnë ushqim dhe të riprodhohen.
Me pak fjalë, për të mbijetuar në kushte jashtëzakonisht të vështira pikërisht sepse janë gjenetikisht të ndryshëm nga speciet që jetojnë disa kilometra larg zonës së kontaminuar.
Një grup shkencëtarësh po studion qindra prej tyre për të kuptuar se si ia dolën. Shpresa është të gjejmë përgjigje për t’i mësuar qeniet njerëzore se si të jetojnë edhe në mjediset më brutale.
Pjesa e parë e këtij studimi është publikuar në revistën Science Advances. Ekipi i studiuesve mori gjak nga 302 qen. Disa nga kafshët jetojnë në termocentralin e Çernobilit, disa rreth 15 kilometra larg dhe të tjera rreth 45 kilometra larg, raporton abcnews.al.
Shumica e qenve të ekzaminuar duket se janë pasardhës të kafshëve shtëpiake që banorët u detyruan të largoheshin kur u evakuuan nga zona.
“Ne patëm këtë mundësi të artë”, e cila shtron bazën për t’iu përgjigjur një pyetjeje thelbësore: “Si mund të mbijetoni në një mjedis armiqësor si ky për 15 breza?”, tha një nga autoret e studimit, Elaine Ostrander nga Instituti Kombëtar i Kërkimeve të Gjenomit Njerëzor.
Ostrander shpjegoi se, përmes ADN-së , shkencëtarët mund të identifikojnë lehtësisht qentë që jetojnë në zona me nivele të larta, të ulëta dhe mesatare të ekspozimit ndaj rrezatimit.
“Ishte një moment historik i madh për ne,” tha Ostrander. Tani studiuesit mund të fillojnë të kërkojnë ndryshime në ADN.
‘Ne mund t’i krahasojmë ato dhe mund të themi, ‘Mirë, çfarë është e ndryshme, çfarë ka ndryshuar, çfarë ka evoluar?’.
Dr. Kari Ekenstedt, një veteriner që jep mësim në Universitetin Purdue dhe nuk është ndër autorët e studimit tha se si ekspozimi i vazhdueshëm ndaj niveleve më të larta të rrezatimit ndikon tek gjitarët e mëdhenj.