Populli që zgjedh përfaqësuesit qëmarrin vendime në emër të popullit
Mr.Ali Hertica
Demokracia është një vend me një formë qeverisjeje në të cilën sundojnë njerëzit. Por nuk ka asnjë vend në botë që qeveriset vetëm nga parimet e demokracisë së drejtpërdrejtë, ku njerëzit marrin vendimet e tyre për qeverisjen e vendit herë pas here.Kjo ishte e pamundur për një kohë të gjatë: territori dhe popullsia e vendeve ishin shumë të mëdha për t’i thirrur vazhdimisht të gjithë së bashku për të marrë vendime të rëndësishme politike. Me mjetet moderne të komunikimit, popullsia mund të japë votën e saj për çështje politike dhe administrative. Por votimi nëpërmjet internetit konsiderohet i padëshirueshëm nga shumë administratorë. Nuk do të ishte mjaft i sigurt dhe mund të çonte në rezultate kontradiktore. Prandaj, shumica e vendeve kanë demokraci përfaqësuese (përfaqësuese) ose indirekte. Populli zgjedh një numër përfaqësuesish, të cilët marrin vendime në emër të popullit për qeverisjen e vendit. Kjo demokraci përfaqësuese mund të plotësohet me forma të demokracisë së drejtpërdrejtë. emokracia është një koncept thelbësor në traktatet moderne të të drejtave të njeriut. Neni 29 i Deklaratës Universale thotë se “Gjatë ushtrimit të të drejtave dhe lirive të tij, çdokush do t’i nënshtrohet vetëm atyre kufizimeve që janë të nevojshme për të mirën e përbashkët në një komunitet demokratik”. Për më tepër, Deklarata Universale nuk bën thirrje në mënyrë eksplicite për vendosjen e demokracisë.Por dispozitat e lirisë të idesë së të drejtave të njeriut mund të realizohen vetëm në një formë demokracie që garanton lirinë e shprehjes, vendimmarrjen përmes diskutimit publik, zgjedhjeve të fshehta dhe dhënies së të drejtave për pakicat. Këto të drejta nuk mund të pezullohen me një shumicë prej gjysmë plus një.
Demokracia sociale shpesh konsiderohet si forma optimale e demokracisë, sepse ajo plotëson më së miri të drejtat e njeriut të parashikuara në Deklaratën Universale. Demokracia prezumohet në tekstet e të drejtave të njeriut të Kombeve të Bashkuara. Ndërkombëtar për të Drejtat Civile dhe Politike flasin për masat “…për të përmbushur kërkesat e drejta të moralit, rendit publik dhe të mirës së përbashkët në një shoqëri demokratike.” Dhe “shoqëria demokratike” përmendet katër herë në Traktatin për Ekonominë, Të drejtat sociale dhe kulturore. votim universal dhe të barabartë me votim të fshehtë”, kusht që mund të përmbushet vetëm në një shtet demokratik. Platoni tallej me demokracinë. “Një demokraci varet nga të drejtat dhe liritë dhe njeriu mund të bëjë çfarë të dojë. Aty ku ekzistojnë mundësi të tilla, secili sigurisht që do ta rregullojë jetën e tij siç e sheh të arsyeshme. Me sa duket kjo është lloji më i bukur i shoqërisë. Me atë përzierje personazhesh, ai shkëlqen si rroba shumëngjyrëshe me një model të shumtë lulesh… Nuk i intereson fare prejardhja e njerëzve që hyjnë në politikë dhe marrin vendime politike, përderisa pretendojnë se u shërbejnë masave të popullit. mirëqenien e ndërgjegjshme… Çdo ditë njeriu e rregullon jetën e tij ndryshe në mënyrë që të kënaqë të gjitha dëshirat që vijnë në mendje. Një moment është pija dhe seksi, tjetra ujë dhe bukë, pastaj përsëri stërvitje fizike… Një mësues ka frikë nga nxënësit e tij në ato rrethana dhe i flet në gojë. Nxënësit i shohin me përbuzje mësuesit e tyre dhe sillen si të rritur.”
Shoqëria ideale e Platonit drejtohet nga një mbret filozof. Arti dhe letërsia janë të censuruara rreptësisht. Demokracia është një formë e keqe qeverisjeje sepse automatikisht çon në thirrjen për një njeri të fortë dhe rrjedhimisht në tirani. Platoni u përpoq disa herë të vinte në praktikë idetë e tij politike, duke përfshirë ndihmën e tiranit të Sirakuzës, por ishte shumë i zhgënjyer me rezultatet.
Aristoteli ishte një filozof grek i cili, nëpërmjet interesit të tij të madh për realitetin dhe njohurive të tij analitike, i dha filozofisë një themel shkencor. Edhe ai nuk ishte në favor të demokracisë: monarkia dhe aristokracia janë format më të mira të qeverisjes, tirania dhe demokracia më e keqja. Dhe skllavëria është e justifikuar, pasi disa njerëz nga natyra janë të destinuar për nënshtrim. Aristoteli foli shumë për ‘mesin e djathtë’, por në praktikë favorizoi dorën e rëndë.Në vitin 404 p.e.s. spartanët rrethuan qytetin e Athinës. Ata i detyruan athinasit të dorëzoheshin pa kushte dhe i dhanë fund demokracisë. Spartanët krijuan një Komision prej 30 për administrimin, i cili nga ana e tij ngarkoi një komision policor prej njëmbëdhjetë për të kryer një spastrim të përgjithshëm me ndihmën e treqind ushtarëve.Anëtarë të opozitës demokratike dhe një numër i madh i ndjekësve të tyre u vranë. Sipas Aristotelit, i cili shkroi për këtë gjysmë shekulli më vonë, në tetë muaj pati 1500 viktima dhe popullsia u “gëzua”, sepse ato masakra i shërbenin interesit publik. Aristoteli ra dakord me këtë, si dhe me amnistinë e përgjithshme që u shpall më vonë për këto skuadra vdekjeje.