Klasa punëtore është e braktisur në demokracin modern
Mr.Ali Hertica
“Problemi është, pikërisht tani, ka shumë zemërim pa shpresë.” Sipas shkrimtarit dhe aktivistit Owen Jones, është koha që të fillojë një lëvizje progresive anti-establishment që e njeh këtë pakënaqësi të justifikuar.
Owen Jones nuk u befasua kur u bë e qartë në mëngjesin e hershëm të 24 korrikut 2016 se vendi i tij do të largohej nga Bashkimi Evropian. Pas një fushate gënjeshtrash dhe ksenofobie, kampi i Leave kishte fituar referendumin që do të përcaktonte të ardhmen e Britanisë dhe Evropës. Jones kishte vizituar mjaft shpesh rajonet ku banorët kishin zgjedhur masivisht një Brexit, ai e dinte se çfarë po ndodhte në këto zona të vjetra industriale.Muajt e fundit, ai udhëtoi përsëri në ‘Brexitland’ për The Guardian për të kuptuar se çfarë saktësisht i shtyu bashkatdhetarët e tij drejt një votimi për largim. “Njerëzit nuk mund të gjejnë shtëpi. Nuk është çudi që ata janë të zemëruar”, thuhet në titullin e raportit të tij më të fundit. Vota për Brexit, thotë Jones, ishte një thirrje për ndihmë nga njerëzit që kanë qenë prej kohësh të neglizhuar, injoruar dhe të pafavorizuar. “Kur ata u pyetën nëse status quo-ja duhet të ruhet, nuk ishte çudi që ata votuan “jo”.Jones është ulur në një tarracë në Leliegracht të Amsterdamit. Dielli i mbrëmjes shkëlqen në fytyrën e tij, në dorë mban një filxhan birre dhe mbi tavolinë është një pjesë bitterballen. Rreth tij janë ulur një grup miqsh holandezë. “Kur sapo të pashë duke folur,” thotë njëri prej tyre, një djalë i hollë me një gjilpërë në modë, “mendova, “Çfarë është Owen gjithsesi? Një komentator politik? Një filozof? Aktivist?” Nëse nuk do ta kisha ditur më mirë, do të mendoja se ju jeni një politikan. Kështu fole: si politikan!’
Jones grimas dhe tund kokën. Ai nuk ka ambicie politike. Ai është anketuar mjaft shpesh nga Partia Laburiste Britanike, por tani për tani ai nuk është i interesuar të kandidojë për zgjedhje. Ai preferon të mbajë një pozicion të pavarur për të komentuar politikën dhe për të adresuar padrejtësitë sociale në librat dhe rubrikat e tij. Që nga debutimi i tij në 2011 në moshën 26 vjeçare me Chavs, një libër për demonizimin e klasës punëtore, Jones ka qenë një zë me ndikim në debatin publik. Ai është i rregullt në emisionet televizive britanike dhe ka një kanal të njohur në YouTube ku interviston politikanë dhe mendimtarë të shquar – nga aleatët e deri te kundërshtarët ideologjikë.
Më herët pasdite, Jones mbajti një fjalim në Westerkerk, me ftesë të G10 të Ekonomisë dhe Filozofisë. Në atë leksion ai foli jashtëzakonisht shpesh për një ‘ne’. Në të vërtetë, si përfaqësues i popullit u drejtohet mbështetësve të tij. Por “ne”-ja e Jones nuk u drejtohet anëtarëve të një partie, por kujtdo që është i angazhuar në luftën kundër padrejtësisë. Një lëvizje e gjerë progresive që, jehonë përmes kishës, duhet të bashkohet. Ai kishte mbajtur ligjëratën e tij me titullin Politika e shpresës, që është edhe titulli i punës së librit të tij të ri që pritet të botohet këtë vit.Thuajse tingëllon si satirë të flasësh për shpresën tani, Jones thotë: “Viti i kaluar u ndje si një makth. Duhet të bëj më të mirën për të parë pika të ndritshme në kohën e Brexit dhe Trump. Socialisti britanik Tony Benn dikur tha se ndryshimi shoqëror kërkon dy gjëra: flakën djegëse të zemërimit ndaj padrejtësisë dhe flakën djegëse të shpresës për një botë më të mirë. Problemi është se tani ka shumë zemërim pa shpresë. Ai zemërim i drejtohet emigrantëve, myslimanëve dhe të papunëve. Por politikanët si Nigel Farage dhe Donald Trump nuk ofrojnë asnjë shpresë.”
Shpresa, shpjegon ai, i ka rrënjët në besimin se padrejtësia është e përkohshme dhe e kapërcyeshme. Se një shoqëri më e drejtë është e mundur, pa varfëri dhe pabarazi ekstreme. Ajo që populistët e djathtë kuptojnë mirë, thotë Jones, është se duhet të fajësosh dikë: “Pabarazia ekonomike nuk është një fenomen natyror, si tërmetet apo përmbytjet. Ajo u krijua nga njerëzit, kështu që padyshim që ka fajtorë. Rreziku është se politikanët e ekstremit të djathtë i drejtojnë shigjetat e tyre në objektivin e gabuar, ata praktikojnë një politikë koke turku. Si rezultat, ato sipas definicionit ofrojnë shpresë të rreme, sepse me një diagnozë të tillë mashtruese nuk mund t’i zgjidhin problemet.Ndërkohë, fajtorët e vërtetë mbeten jashtë rrezikut, thotë Jones. Këta janë të pasurit dhe të fuqishmit që kanë dëmtuar ekonominë me lakminë e tyre pa paguar faturën. Jones beson se kushdo që dëshiron të ndërtojë një shoqëri të drejtë duhet të guxojë të ngacmojë privilegjet e këtij rendi të vendosur. Vetëm për shkak se ai po i përgjigjet pyetjes së fajit nuk do të thotë se ai po përdor të njëjtin truk populist si e djathta ekstreme, ai paralajmëron: “Dikush si Farage thjesht dëshiron të migrojë…..