Cilat vende evropiane po rimendojnë shërbimin ushtarak si reagim ndaj luftës në Ukrainë?

“Çdo francez është një ushtar dhe i detyrohet vetes për mbrojtjen e kombit” thuhet në “Aktin Jourdan” të vitit 1798, kur edhe u krijua koncepti i shërbimit universal ushtarak. Pothuajse dy shekuj më vonë, presidenti francez Jacques Chirac më në fund e hoqi rekrutimjn masiv duke e zëvendësuar atë me “Ditën e Mbrojtjes dhe të Shtetësisë”.

Kjo njihet një ditë largimi për të rinjtë që të mësojnë për vlerat republikane një herë në vit. Fundi i shërbimit kombëtar në 1997 nuk ishte universalisht i popullarizuar në Francë. Për disa, ishte një fyerje ndaj historisë. Për të tjerët, një pranim i kolapsit të rëndësisë dhe ndikimit të vendit në çështjet botërore.

Por edhe pjesa tjetër e Evropës do të ndiqte shembullin e njëjtë. Në të gjithë kontinentin, shërbimi ushtarak ishte në ditët e fundit të saj në fund të shekullit 20. Politikëbërësit donin që ushtritë e tyre të kishin staf vetëm me profesionistë. Pa asnjë konflikt në perëndim të Ballkanit për gati gjysmë shekulli, ushtritë e mëdha me potencial prej qindra mijëra rezervistëve dukeshin jo vetëm të vjetëruara, por edhe të shtrenjta për t’u mbajtur, shkruan Euroneës, transmeton Klankosova.tv.

Britania e Madhe kishte hequr shërbimin ushtarak në vitin 1963; Belgjika e bëri këtë në vitin 1992 gjersa midis 2004-ës dhe 2011-ës, një pjesë e madhe e Evropës hoqi dorë nga shërbimi kombëtar. Vetëm Danimarka, Estonia, Finlanda, Qiproja, Greqia, Austria dhe Zvicra nuk e kanë braktisur asnjëherë shërbimin. Megjithatë, disa rregulla u lehtësuan.

Në vitin 2006, Vjena e reduktoi shërbimin ushtarak në vetëm gjashtë muaj. Aneksimi i Krimesë nga Rusia në vitin 2014 ishte tronditja e parë që nxiti disa qeveri evropiane të rimendonin shërbimin ushtarak. Ukraina riktheu rekrutimin në vitin 2014, gjë që e ka lejuar atë të grumbullojë një ushtri të madhe profesionistësh dhe rezervistësh në luftën e saj aktuale me Rusinë. Në vitin 2015, Lituania e rifuqizoi pjesërisht atë (pasi e kishte ndaluar në 2008) dhe Norvegjia u bë vendi i parë evropian që futi shërbimin e detyrueshëm ushtarak për gratë. Dy vjet më vonë, Suedia e rivendosi draftin. Franca filloi të zmbrapste shërbimin e saj kombëtar të rifutur rishtazi, të njohur si SNU, në 2019.

Ministria e Mbrojtjes e Lituanisë nisi një studim mbi rekrutim të plotë në janar të këtij viti, përpara pushtimit të plotë rus të Ukrainës muajin e ardhshëm. Sulmi i Vladimir Putinit ka provokuar një rimendim tjetër. Letonia ka qenë e para që ka vepruar. Në fillim të korrikut, ministria e saj e mbrojtjes njoftoi se burrat e moshës 18-27 vjeç do të duhet të kryejnë njëmbëdhjetë muaj shërbim ushtarak. Projektligji, i cili duhet të kalojë në parlament, pritet të prezantohet vitin e ardhshëm, transmeton Klankosova.tv.