Format e socializimit të ndërmarrjes dhe shteti

Mr.Ali Hertica

Problemi i socializimit apo i organizimit të bujqësisë, tregtisë dhe industrisë nëpërmjet Ndërmarrjes Shtetërore, na shfaqet nga jashtë si një fenomen i papritur në ekonominë e pasluftës së kombeve. Megjithatë, në një shqyrtim më të afërt, ne pranojmë se ky problem gjigant është rezultat i mendimeve dhe kushteve shoqërore të zhvilluara dhe të shkaktuara nga një ekonomi politike individualiste që karakterizon periudhën e kapitalizmit modern.Socializimi, i kuptuar si një ndërhyrje e shtetit në marrëdhëniet privato-ekonomike të shoqërisë borgjeze, ishte sjellë tashmë nga ndikimi dëmtues i liberalizmit ekonomik, nga shtypja e klasës së mesme dhe nga shqetësimi i masave punëtore. Legjislacioni shoqëror që pasoi, me të drejtë, favorizoi interesin e së mirës së përbashkët mbi kërkesat e një egoizmi zemërgur dhe u orientua drejt formave të reja ligjore në jetën e sipërmarrjeve. Ideja e ndërmarrjes shtetërore doli në kundërshtim me strukturën egoiste të sipërmarrjes private.Vetë zhvillimi tekniko-ekonomik, i cili drejtohej drejt përqendrimit të kompanive, i dha një formë më të fortë kësaj ideje të re të organizimit ekonomik me anë të karteleve, unazave dhe besimeve. Këto institucione kapitaliste u bënë pionierët e socializimit. Shteti dhe populli panë gradualisht në këtë përqendrim industrial një organizëm të përshtatshëm për të bërë që interesat shoqërore të triumfojnë mbi interesat vetjake të kapitalistëve të fuqishëm. Ky zhvillim i socializimit industrial u nxit nga lufta botërore, si për arsye teknike ashtu edhe për ato ekonomike; më shumë se kurrë doli në plan të parë ideja se interesi vetjak duhet t’i nënshtrohet kërkesave të së mirës së përbashkët.Borgjezia e gjithë botës kujton me keqardhje të shkuarën. Të gjitha themelet e marrëdhënieve politike të brendshme dhe të jashtme janë shkatërruar apo lëkundur. “E nesërmja” rri pezull si një kërcënim i zi mbi botën e shfrytëzuesve. Lufta imperialiste ka shkatërruar përgjithmonë sistemin e vjetër të aleancave dhe mbrojtjeve reciproke që mbështetën ekuilibrin ndërkombëtar dhe paqen e armatosur. Paqja e Versajës nuk e zëvendësoi atë me një ekuilibër të ri.

Së pari Rusia, pastaj Austro-Hungaria dhe Gjermania, duhej të zhdukeshin nga skena botërore si një faktor aktrimi. Vendet më të fuqishme, të cilat luajtën rolin kryesor në sistemin e ndarjes botërore, tashmë u bënë vetë pre e hajdutëve dhe hajdutëve. Përpara se imperializmi pushtues i Antantës të shfaqej një fushë e re e gjerë e shfrytëzimit kolonial, një fushë që fillon menjëherë përtej Rhein, përfshin të gjithë Evropën Qendrore dhe Lindore dhe shtrihet deri në Oqeanin Paqësor. A mund të krahasohen Kongoja apo Siria, Egjipti apo Meksika me stepat, pyjet dhe minierat e Rusisë dhe fuqinë punëtore të kualifikuar të Gjermanisë? Programi i ri kolonial i fitimtarëve përcaktohet në vetvete: të përmbyset republika e punëtorëve në Rusi, të plaçkiten lëndët e para ruse, të detyrojnë punëtorët gjermanë me ndihmën e qymyrit gjerman të përpunojnë këto lëndë të para, të përdorin gjermanët e armatosur. sipërmarrësit si mbikëqyrës për këtë qëllim.- me qëllim që të sigurohet asgjësimi i produkteve dhe fitimi në këtë mënyrë. Programi i organizimit të “Evropës” i paraqitur nga imperializmi gjerman në kohën e suksesit të tij më të madh ushtarak u miratua nga pasardhësit e saj, Antanta fitimtare. Kur sundimtarët e Antantës sjellin në gjyq banditët e mposhtur të Rajhut Gjerman, ata ndodhen në realitet përpara një gjykate të të njëjtëve kriminelë.

Por edhe në kampin e vetë fitimtarëve gjen të mundurit. E dehur nga shovinizmi dhe nga fitoret e saj për të mirën e të tjerëve, borgjezia e Francës e ndjen veten pushtuese të Evropës, në fakt kurrë që nga fillimi i ekzistencës së saj Franca nuk ka qenë në një varësi kaq skllavërore nga shtetet më të forta (Anglia dhe Amerika e Veriut). të jetë kështu sot. Franca përshkruan një program të caktuar ekonomik dhe ushtarak për Belgjikën, aleati më i dobët është në një provincë të nënshtruar, por vetë Franca luan rolin e Belgjikës në raport me Anglinë, vetëm në një shkallë më të gjerë.Imperialistët anglezë herë pas here i lejojnë peshkaqenë huamarrës francezë të ecin në rrugën e tyre brenda kufijve të tyre të caktuar në kontinent. Në këtë mënyrë ata largojnë artificialisht nga Franca indinjatën e zjarrtë të punëtorëve të Evropës, madje edhe të Anglisë. Fuqia e Francës së shuar e të shkatërruar ka një karakter mashtrues, gati për të qeshur, i cili po bëhet edhe më i qartë çdo ditë në kryetitujt e social patriotëve francezë.

Rëndësia botërore e Italisë u zhyt edhe më thellë. Pa thëngjill, pa bukë, pa lëndë të parë, krejtësisht të çekuilibruar nga lufta, borgjezia italiane, pavarësisht ligësisë së saj, nuk është në gjendje të ushtrojë plotësisht të drejtën e saj për vjedhje dhe plaçkitje as në rrënojat koloniale që i ka dhuruar Anglia.

Japonia, e copëtuar nga antagonizmat kapitaliste të maskuara në mënyrë feudale, përballet me një krizë të mprehtë revolucionare, e cila, pavarësisht nga kushtet e favorshme ndërkombëtare, tashmë po pengon përparimin e saj imperialist.

Imperializmi anglez është çliruar nga konkurrenca aziatike e carizmit dhe nga konkurrenca shumë kërcënuese e Gjermanisë. Supremacia detare e Britanisë ka arritur kulmin e saj. Ajo përqafon kontinentet përmes popujve që i nënshtrohen pushtetit të saj. Duke marrë kontrollin e Finlandës, Estonisë dhe Lituanisë, Britania i privon Suedisë dhe Norvegjisë mbetjen e fundit të pavarësisë, duke e bërë Detin Baltik një rrugë ujore të brendshme angleze. Nuk gjen asgjë kundër tij në Detin e Veriut. Mbi Afrikën e Jugut, Egjiptin, Indinë, Persinë, ai e kthen Oqeanin Indian në një det anglez. Për shkak se Britania kontrollon detet, ajo kontrollon kontinentin. Roli i saj sundues botëror është i kufizuar nga republika e dollarit amerikan dhe republika sovjetike ruseProgrami i grupit më të vendosur të kapitalizmit kombëtar – “Amerika për amerikanët” (Doktrina Monroe) – u zëvendësua nga programi “e gjithë bota për amerikanët” të imperializmit. E shfrytëzimit tregtar-industrial e financiar të luftës, e fitimit neutralMasa e dytë do të ishte një riorganizim total i sistemit të varfër, në mënyrë që të gjithë qytetarët e papunë të strehoheshin në koloni, në të cilat do të punësoheshin në punë bujqësore dhe industriale dhe puna e tyre do të organizohej në dobi të gjithë kolonisë. Deri më tani, kapitali i administratës së varfër është huazuar me interes, duke u dhënë të pasurve mjete të reja për të shfrytëzuar të varfërit. Më në fund le të funksionojë realisht ky kapital në dobi të të varfërve, të përdorë gjithë rendimentin e këtij kapitali, jo vetëm tre përqindëshin e tij, për të varfrit, jepni një shembull të madh të lidhjes së kapitalit dhe punës! Në këtë mënyrë fuqia punëtore e të gjithë të papunëve do të përdorej për të mirën e shoqërisë, ata vetë do të shndërroheshin nga skamnorë të demoralizuar, të shtypur në njerëz moralë, të pavarur, aktivë dhe do të vendoseshin në një pozicion që punëtorët e izoluar do t’i gjenin shumë shpejt të lakmueshme dhe do të përgatiste rrugën për riorganizimin e plotë të shoqërisë do.

Paraja është një nga këto dy masa. Për të rritur këtë dhe në të njëjtën kohë për të zëvendësuar të gjitha taksat e mëparshme, të shpërndara në mënyrë të padrejtë, plani aktual i reformës propozon një taksë të përgjithshme progresive mbi kapitalin, përqindja e së cilës rritet me madhësinë e kapitalit. Në këtë mënyrë barrën e administratës publike do ta mbante secili sipas aftësive të tij dhe nuk do të binte më, siç ka ndodhur deri më tani në të gjitha vendet, kryesisht mbi supet e atyre që janë më pak të aftë për ta përballuar atë. Në thelb, parimi i taksimit është një parim thjesht komunist, pasi e drejta për të vendosur taksa në shumë vende rrjedh nga e ashtuquajtura pronë kombëtare. Sepse ose prona private është e shenjtë, në këtë rast nuk ka pronë kombëtare dhe shteti nuk ka të drejtë të vendosë taksa; ose shteti e ka këtë të drejtë, atëherë prona private nuk është e shenjtë, atëherë prona kombëtare qëndron mbi pronën private, dhe shteti është pronari i vërtetë. Ky parim i fundit është i pranuar përgjithësisht – mirë, zotërinj, për momentin ne vetëm kërkojmë që ky parim të merret seriozisht, që shteti të shpallet pronar i përgjithshëm dhe si i tillë të administrojë pronën publike për të mirën publike – dhe që, si Një hap i parë në këtë drejtim, ai do të prezantonte një mënyrë taksimi të bazuar vetëm në aftësinë e çdo individi për të paguar taksat dhe në të mirën reale publike.

Pra, e shihni, zotërinj, se qëllimi nuk është të futet bashkësia e mallrave brenda natës dhe kundër vullnetit të kombit, por se është vetëm çështja e përcaktimit të qëllimit dhe mënyrave dhe mjeteve se si mund të punojmë drejt këtij qëllimi. mund te shkoj. Por që parimi komunist do të jetë ai i së ardhmes, tregohet nga ecuria e zhvillimit të të gjitha kombeve të qytetëruara, nga shpërbërja me shpejtësi e të gjitha institucioneve të mëparshme shoqërore, nga arsyeja e shëndoshë njerëzore dhe mbi të gjitha nga zemra njerëzore.